ارائه مدل استوار تعیین اندازه دسته و زمان بندی تولید به طور همزمان

با توسعه اقتصاد و افزایش رقابت در صنایع مختلف کاهش هزینه های تولید تبدیل به یکی از مهم ترین دغدغه های شرکت های تولیدی شده است. برای نیل به این هدف باید تا حد امکان شرایط مدل سازی مسئله را به شرایط واقعی نزدیک نمود. یکی از عوامل اجتناب ناپذیر، عدم قطعیت در داده های مسئله به خصوص در میزان تقاضا است. اکثر مطالعات صورت گرفته در زمینه برنامه ریزی تولید محدود به مسائل قطعی هستند که در آن ها فرض می شود ورودی های مسئله ثابت هستند اما در دنیای واقعی به دلیل وجود پدیده های احتمالی مختلف در مسئله مانند خرابی ماشین آلات، نرسیدن به موقع مواد خام و ...، این مدل ها به سرعت کارایی خود را از دست می دهند. رویکردهای مختلفی برای مواجهه با عدم قطعیت وجود دارد. رویکرد بهینه سازی استوار یکی از رویکردهای کارا در این شرایط است. رویکرد بهینه سازی استوار تلاش می کند تا با در نظر گرفتن شرایط واقعی برنامه ای ایجاد کند که اثر اختلالات ناشی از عدم قطعیت را تا حد امکان حداقل نماید. روش های مختلفی برای رسیدن به یک مدل استوار مانند رویکرد سناریوسازی، معیارهای جانشین و ... مورد استفاده قرار گرفته است. از سوی دیگر یکی از مدل های مهم و کاربردی در زمینه برنامه ریزی تولید مدل تعیین همزمان اندازه دسته و زمان بندی است. برای این مدل توسعه های مختلفی وجود دارد ولی تاکنون پژوهشی در زمینه استواری صورت نگرفته است. هدف از این پایان نامه یافتن معیار یا معیارهای مناسب برای ایجاد یک مدل بهینه سازی استوار با رویکرد سناریوسازی در مسئله تعیین همزمان اندازه دسته و زمان بندی با تقاضای غیرقطعی است. در این راستا دو مدل استوار مختلف معرفی شده است. مدل اول براساس انحراف عملکرد مدل از مقادیر بهینه و هزینه کمبود است. مدل دوم براساس معیار بدترین نمونه است که با اضافه کردن یک محدودیت امکان تنظیم سطح ریسک های مختلف را برای تصمیم گیرنده فراهم می کند. همچنین برای حل مدل ها دو روش ابتکاری افق غلطان استفاده شده است که با مقایسه نتایج عددی به دست آمده می توان گفت روش اول از نظر زمان حل و روش دوم از نظر متوسط درصد خطای حل بهتر است. به طور کلی در مقیاس کوچک 1000 مسئله و در مقیاس بزرگ 900 مسئله به ازای هر مدل حل شده است. متوسط خطای به دست آمده برای مدل استوار اول به ازای دو روش برابر 4/89% و 3/12% و برای مدل استوار دوم برابر 2/35% و 1/55% است.